بیانیه سفارت جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان به مناسبت انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت سازمان ملل متحد در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ (۲۶ مهر)

بیانیه سفارت جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان به مناسبت انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت  سازمان ملل متحد در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ (۲۶ مهر)

سفارت جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان اعلام می‌نماید هرچند روند انقضای قطعنانه ۲۲۳۱ با اقدامات یکجانبه و نامشروع بریتانیا، فرانسه و آلمان با مانع مواجه شده است. اما قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ (شنبه ۲۶ مهر) منقضی شده لذا ضروری است که موضوع برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران به درستی از دستور کار شورای امنیت خارج شود. اقدام سه کشور اروپایی در تاریخ ۲۸ اوت ۲۰۲۵ مبنی بر آغاز ساز و کار موسوم به اسنپ بک، هم از نظر قانونی دارای نقص است و هم انگیزه سیاسی دارد. این اقدام علیرغم وجود یک جایگزین سازنده انجام شد. در تلاشی موازی برای حفظ پیشرفت دیپلماتیک، فدراسیون روسیه و جمهوری خلق چین پیش‌نویس قطعنامه‌ای را برای تمدید ۶ ماهه مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ منتشر کردند که می‌توانست از بروز بحران جلوگیری کند. متأسفانه، این ابتکار عمل نیز توسط مخالفت سه کشور اروپایی و ایالات متحده آمریکا مسدود شد.

جمهوری اسلامی ایران فعال‌سازی مکانیسم ماشه توسط سه کشور اروپایی را به دلایل اساسی زیر باطل و بی‌اعتبار می‌داند:

۱. نقض اساسی توسط سه کشور اروپایی: سه کشور اروپایی با عدم لغو جامع تحریم‌ها و علاوه بر آن، با اعمال تحریم‌های یکجانبه جدید علیه ایران، تعهدات خود در قبال برجام را به شدت نقض کرده‌اند.

۲. نقض ساز و کار حل اختلاف: سه کشور اروپایی با دور زدن سازوکار حل اختلاف تعیین‌شده در برجام، که پیش‌نیاز هرگونه اقدامی است، با سوءنیت عمل کرده‌اند.

۳. نقض اساسی اعتماد: این کشورها از تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی و ایالات متحده علیه تأسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز ایران حمایت کرده‌اند، اقدامی که تغییر اساسی در شرایط و نقض شدید قوانین بین‌المللی محسوب می‌شود.

۴. انکار اصول اساسی برجام: موضع سه کشور اروپایی، اصول اساسی برجام و قطعنامه ۲۲۳۱، از جمله حق مسلم ایران برای توسعه یک برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز، از جمله غنی‌سازی اورانیوم، را انکار می‌کند.

۵. عدم جبران تخلفات ایالات متحده آمریکا:  ایران پیش از این مکانیسم حل اختلاف را برای رسیدگی به خروج کامل ایالات متحده از برجام و اعمال مجدد تحریم‌ها فعال کرده بود. سه کشور اروپایی در رسیدگی یا جبران مؤثر این تخلفات آشکار شکست خوردند.

۶. تغییر شرایط: حملات نظامی به تأسیسات هسته‌ای ایران، وضعیت میدانی را اساسا تغییر داده و قطعنامه‌های قبلی را فاقد موضوعیت و غیرقابل اجرا کرده است.

با توجه به موارد فوق، سفارت نکات زیر را تأکید می‌کند:

- جمهوری اسلامی ایران پیوسته تعهد خود را به راه‌حل دیپلماتیک نشان داده است. علیرغم مواضع غیرسازنده و تنش‌زای ایالات متحده و سه کشور اروپایی، ایران هرگز میز مذاکره را ترک نکرده و به گفت‌وگو ادامه داده است. حمله نظامی به ایران در حالی انجام شد که کشور ما در حال مذاکره با ایالات متحده بود و این نشان دهنده سوء نیت همتایان ما بود.

- هیچ اجماعی در شورای امنیت برای اقدام سه کشور اروپایی وجود نداشت. دو عضو دائم، روسیه و چین، صریحا با آن مخالفت کرده و آن را غیرقانونی اعلام کردند.

در نتیجه، از دیدگاه جمهوری اسلامی ایران، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد در تاریخ مقرر خود یعنی ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ منقضی خواهد شد. هیچ مبنای قانونی برای ادامه تحریم‌ها یا محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران وجود ندارد. جمهوری اسلامی ایران حق مشروع خود را برای اتخاذ تمام اقدامات لازم برای حفاظت از منافع ملی و تضمین لغو کامل همه تحریم‌های ناعادلانه محفوظ می‌دارد.